Nehrin Dibinden Üflenen Nefes

 

   Konjic’te durmuş, şehrin meşhur çileğini tatmış ve şehri ufak bir gözlemleme fırsatı olmuştu.  Savaş sonrası “Gazi Camii” diye anılmaya başlanmış ve buna istinaden kasıtlı olarak onarılmamış minaresiyle Vardacka Camii ziyaret edilmeliydi. Savaşın tüm acımasızlığı ve düşmanın nefreti insanların dışında önem atfedilen yapıları da vurmuştu. Havan topuyla vurulan bu camiinin vurulma amacını ekibimizin tarihçisi yandaki kiliseyle ilgili olabileceğine dair rivayetten söz etmişti. Nitekim böyle komplekse sahip olduklarını Mostar’da tepeye dikilen haçtan anlamıştık. Oysa Bilge Lider’in işaret ettiği gibi “hilal” gökteydi ve olduğu sürece Müslümanlar var olacaktı.

  

    Mostar’a vardığımız gün biraz dinlendikten sonra köprüyü görmek için evden dışarı çıktık. Ufak yürüyüşün ardından köprüyü cepheden gördüğümüz o ilk an paha biçilemezdi. Akşam olmasına rağmen cesametiyle orada öylece duruyordu. Mimar Sinan’ın öğrencilerinden Mimar Hayreddin’in şaheseri bu köprüyü savaş sırasında toplarla vuran Hırvatlar, Osmanlı bakiyesi Türkiye’nin takdire şayan katkılarıyla tekrar eski hüviyetine uygun şekilde yapılmıştı. Evliya Çelebi her şeye rağmen köprüye iltifatında haklıydı. 

 

  Ertesi gün Koski Mehmet Paşa Camii’nde cuma namazını eda ettikten sonra camiyi incelerken bir anda kendimizi minarenin tepesinde buluverdik. Minareden Mostar Köprüsü’nü seyretmek Bosna seyahatine dair en hoş anlardandır diyebilirim. Camiiden çıktıktan sonra gündüz gözüyle köprüyü ziyaret etmiş ve akabinde Kravitse şelalesine doğru yola koyulmuştuk. Bir tabiat harikası olan Kravitse Şelalesi, Bosna’nın incilerinden. Gün bir Osmanlı kasabası olan Poçitel ile daha da güzelleşmişti. Tarihi miras listesine alınan Poçitel, taş evleri, gözlem kulesi ve camisiyle bizi etkilemişti. Neum dönüşünde bir kez daha uğrayacak ve şehri tepeden seyretmek için fazladan vakit ayıracaktık.

 

  Mostar’dan Saraybosna’ya dönmeden bir gün evvel Blagay Tekkesi’ni ziyaret etmiş ve bir nehrin kenarına nasıl bir özgüvenle böyle mütevazı bir eser inşa edilebilmiş sorusunu sormuştuk kendimize. Bektaşi tekkesi olarak inşa edilen bu tekke Bosna Müslümanlığının yayılmasına büyük katkı vermişti şüphesiz. Hali hazırda faaliyetlerini sürdüren tekkenin içerisine girişin ücretli olmasına biraz sitem etmiştik açıkçası. Tekke kapısının çıkışında bir masada oturan amcanın Türkiye’den geldiğimizi öğrenince verdiği samimi tepki Bosna’nın bizlere olan tarihi derinliğe sahip muhabbetine bir delildi hiç şüphesiz.

Şehrin kendisi ve çevresinin maddi manevi güzelliklerinin yanı sıra Mostar hala zaman zaman yoğunlaşan kaosuyla Müslümanların zorluklarla karşılaştığı bir belde. Köprüde tanıştığımız Ahmet’in Boşnak arkadaşının tek başınayken emniyette hissetmemesi, Hun Dağı’nda bulunan haç ve Hırvatların şehrin üzerinde hak iddialarında bulunabilmeleri şehrin hala dinginliğe erişmediğini gösteriyor.

 

Euro 2008’de Türkiye’nin Hırvatistan’a galip gelmesinin ardından bu şehrin sokaklarında Boşnakların kendilerinin galibiyetiymiş gibi sevindiklerini öğrenmem belki de tekrar ziyaret etme isteğimi pekiştirmişti. Şehirden ayrılırken bir elveda bırakmıştım. Bir daha görüşmek nasip olur temennisiyle…

(Bu yazı İnsicam Dergisi'nde yayınlanmıştır.)